جذابیت‌های زندگی مخفیانه در زمین
تاریخ انتشار: ۱۶ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۴۹۳۸۱
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ شهرهای زیرزمینی همیشه جزو جذابیت‌های میراثی و گردشگری هر شهری است. استان همدان در این راستا پیشتاز بوده چون چند شهر زیرزمینی دارد که یکی از دیگری جذاب‌تر و دیدنی تر است. دستکندهایی که کشف هر کدامشان داستان دارد مانند شهر زیرزمینی ارزانفود، صالح‌آباد، خورزنه، قلعه جوغ (جوق)، وسمق، آبرومند و شهر زیرزمینی دهبونه.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این شهرهای زیرزمینی در واقع مخفیگاهی بوده اند برای زمانی که دشمن به شهری حمله می کرده است. مردم با توانایی‌هایی که داشته اند زیر خانه خود خانه‌ای دیگر می‌ساختند تا بتوانند در مواقع لزوم به آنجا پناه ببرند. در برخی از مواقع این شهرها در جای دیگری ایجاد شده اند تا کسی نتواند به آن دسترسی پیدا کند. کاوش در این شهرها موجب می‌شود تا بتوان آثار مختلفی را از دوره‌های تاریخی این شهرها به دست آورد.
ضمن اینکه زندگی در زیر زمین با فشارهای وارده بر آن و امکان ساخت و ساز و کندن زمین آن هم در دوره‌ای که وسایل و تکنولوژی امروز وجود نداشته برای هر گردشگری جذاب به نظر می‌رسد بنابراین کشف این شهرها و پس از آن بازگشایی آنها همیشه یکی از جذابیت‌های مناطق گردشگری بوده است.
دستکندهای زیرزمینی ارزانفود
از مهمترین این دستکندها می‌توان به مجموعه معماری و دستکندهای زیرزمینی ارزانفود در حدود ۳۰ کیلومتری جنوب شهر همدان و دو کیلومتری جنوب روستای ارزانفود اشاره کرد. شهر زیر زمینی بزرگ و زیبایی که هم اکنون گردشگران می‌توانند از ان بازدید کنند. این شهر در بستری از سنگ شیست به صورت دستکند ایجاد شده و در زیر پشته ای طبیعی در دامنه‌های کوه الوند قرار گرفته است و حدوداً بین ۴ الی ۶ هکتار وسعت دارد.
تاکنون چهار فصل برنامه پژوهشی در هفت کارگاه از مجموعه انجام شده که دستاوردهای بسیار ارزشمندی داشته است. آثار به دست آمده بیش از ۷۰ فضای کوچک و بزرگ را شامل می‌شود که در عمق‌های متغیر بین ۴ تا ۸ متری از سطح زمین قرار گرفته و تقریباً همگی به هم راه دارند. ارتباط فضاهای زیرزمینی با سطح تپه از طریق راه پله‌های متعدد تراشیده شده از سنگ بستر برقرار می‌شود.
وجود حلقه یا قلاب‌هایی با تعداد بسیار زیاد در بدنه و جداره دیوارها نشانگر بستن حیوانات و احشام، بستن و نگهداری لوازم و ظروف بزرگ، بستن و نگهداری مجرمین و زندانیان و کارگاه‌های صنایع دستی و یا یک مجموعه کارگاهی است.
با توجه به بررسی‌ها و مطالعات باستان شناسی صورت گرفته می‌توان چند مرحله استقرار و استفاده از مجموعه در نظر گرفت. اولین کاربری احتمالاً آئینی_ اعتقادی بوده است.
در مراحل بعد بر اساس شواهد موجود از فضاهای مجموعه برای مواقع اضطرار و به عنوان پناهگاه استفاده شده و این کاربری در تمام دوره اسلامی خصوصاً قرون میانی تا متاخر به طور متناوب تداوم داشته است. به دلیل حفظ ساختار و کالبد مجموعه به همان سیمای اولیه و خودداری از ایجاد تغییر و دخل و تصرف در مجموعه در طول دوره تاریخی و دوره‌های اسلامی روح و احساس اولیه در مواجهه با آثار کاملاً ملموس است و بیننده را به هزاره‌های تاریخی می‌برد.
مجموعه تاریخی دستکند زیرزمینی سامن
مجموعه آثار معماری دستکند زیرزمینی سامن در شهر کوچکی به همین نام قرار دارد. سامن از توابع شهرستان ملایر بوده و با مرکز استان ۹۵ کیلومتر فاصله دارد. برای این شهر زیر زمینی پایگاهی نیز ایجاد شده و قرار بود تا توسط مسئولان وزارت میراث فرهنگی در هفته دولت بازگشایی شود اما این اتفاق نیفتاد ولی پس از سال‌ها امکان بازدید گردشگران و مردم شهر سامن از این شهر زیرزمینی فراهم شده است.
این مجموعه در سال ۱۳۸۴ به طور اتفاقی بر اثر اقدامات عمرانی (اجرای فیبر نوری توسط شرکت مخابرات) کشف شد. کاوش‌های باستان شناسی از سال ۱۳۸۶ آغاز شد و تاکنون شش فصل برنامه پژوهشی در این مجموعه انجام گرفته است.
مجموعه در بستری از سنگ گرانیت به صورت دستکند ایجاد شده و تماماً در زیر معابر_ منازل و ساختمان‌های اداری واقع است و حدوداً بین ۳ تا ۵ هکتار وسعت دارد. پژوهش‌های باستان شناسی شامل؛ شناسایی، پاکسازی، کاوش و پی گردی در هشت کارگاه در نقاط مختلف شهر و با فواصل متغیر از هم انجام شده که دستاوردهای بسیار ارزشمندی داشته است. تاکنون بیش از ۶۰ فضای کوچک و بزرگ که با راهروهای متعددی به هم ارتباط دارند شناسایی شده است.
فضاها در عمق‌های متغیر بین ۳ الی ۶ متری از سطح زمین قرار دارند. اتاق‌ها و فضاهای مجموعه در هر کارگاه با هم مرتبط بوده و از طریق یک راه پله تراشیده شده از سنگ بستر به بیرون راه دارند.
چندی پیش جمعی از فعالان گردشگری از این مجموعه دستکند که مسئولیت کاوش و سرپرستی آن به عهده خاکسار معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی استان همدان است انجام گرفت.
یکی از ویژگی‌های این مجموعه، وجود تدفین‌ها و بقایای انسانی متعدد موجود در کف فضاها است. در کاوش‌های فصل دوم در سال ۱۳۸۷ بیش از یکصد اسکلت و بقایای استخوان‌های انسانی شناسایی شد که مطالعات انسان شناسی مورد نیاز بر روی بقایا در همان سال انجام گرفت و ویژگی‌های جنسیتی، سنین مرگ و تا حدودی مشخصه‌های نژادی و علل مرگ شناسایی گردید. تدفین در مجموعه احتمالاً به کاربری دور دوم مجموعه بر می‌گردد.
با توجه به بررسی‌ها و مطالعات باستان شناسی صورت گرفته می‌توان سه مرحله استقرار و استفاده را در مجموعه بیان نمود. اولین مرحله که به فلسفه ایجاد مجموعه بر می‌گردد بنا به شواهد موجود به نوعی کاربری آئینی- اعتقادی بر می‌گردد. در مرحله دوم که احتمالاً مربوط به دوره اشکانی است از مجموعه به عنوان گور دخمه استفاده شده است.
در مراحل بعد از مجموعه به عنوان پناهگاه برای مواقع اضطرار استفاده شده و این کاربری در تمام دوره‌های اسلامی از اوایل اسلام تا دوره قاجار به طور متناوب تداوم داشته است. البته استفاده از این فضا در دوره‌های اسلامی، جنبه گذرا و کوتاه مدت داشته و در طی این مدت هیچ گونه پاکسازی در این فضا به عنوان تجدید کاربری صورت نگرفته است.
قرار است این شهر زیرزمینی که پایگاهی برای آن نیز تشکیل شده به جاذبه‌های گردشگری شهرستان ملایر اضافه شود همچنین مدتهاست که گفته می‌شود درهای آن طی مراسمی به روی گردشگران باز خواهد شد.
غار قلعه جوق و شایعات پیرامونش
غار قلعه جوق از آثار دوران پیش از اسلام از نقاط دیدنی فامنین و از جمله نادرترین آثار موجود در منطقه است که مشابهتی مثل آن در منطقه وجود ندارد.
فاصله این غار تا مرکز استان ۹۶ کیلومتر و در ۳۸ کیلومتری جنوب شرقی فامنین و در منتهی الیه جنوب غربی روستای قلعه جوق و به فاصله ۱۶۱۰ متری روستا قرار گرفته که قدمت آن به دوران ساسانی بر می‌گردد.
روستای قلعه جوق دارای طبیعت سرسبز و کوه‌های زیبا، دارای جاذبه گردشگری است. این روستا دارای بافت با ارزش و دارای برج و زاغه های قدیمی است. غار قلعه جوق یکی از غارهای مهم دستکند شده بشری است که دارای سه در ورودی نزدیک به هم که به فاصله تقریباً ۲۰ متر از سطح زمین بر دیوار صاف صخره حفر شده که تنها وسیله رسیدن به آن، نردبان است.
این غار بر قسمت دامنه کوه‌های روستای قلعه جوق ساخته شده است که داخل این غار ۱۵ اتاقک به ابعاد ۲ در ۲ متر احداث شده است.
برخی از افراد معتقدند که ابوعلی سینا در این غار دستکند مدتی زندانی شده است اما با توجه به اینکه چنین ایده‌ای در شهرهای دیگر و غارهای دیگر هم وجود دارد همچنان هیچکدام سند متقنی برای این گفته خود ندارند.
کد خبر 5602737منبع: مهر
کلیدواژه: شهر زیرزمینی سامن همدان اداره کل میراث فرهنگی همدان اغتشاشات ایران مهسا امینی شورای شهر تهران شهرداری تهران زلزله عزت الله ضرغامی گردشگری غلامحسین محسنی اژه ای سردار حسین اشتری فراجا عضو شورای شهر تهران شرکت کنترل کیفیت هوای تهران وضعیت هوای تهران شهر زیرزمینی باستان شناسی بر می گردد ایجاد شده قلعه جوق شهر زیر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۴۹۳۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اصفهان برخوردار از تفکر پایداری است/ کلنگ دفتر شورای استان را به زمین خواهیم زد
رئیس شورای اسلامی استان اصفهان گفت: در شرایطی که همه شهرها اصفهان را برخوردار می‌دانند، باید بگوییم که ما برخوردار از غیرت، شهادت، ولایت‌مداری هستیم و تفکر ما تفکر پایداری در حوزه توسعه است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، جواد توحیدی‌راد امروز_ پنجشنبه سیزدهم اردیبهشت_ در همایش رؤسای شوراهای اسلامی شهرستان‌های استان اصفهان اظهار کرد: شوراها در کشور ما نمادی از دموکراسی است و همیشه ثابت کرده‌ایم نظام در دست مردم قرار دارد و مردم و شوراها همواره پشتیبان نظام و شهدا در فتنه‌های همه ساله بوده‌اند.
وی از همراهی اعضای شوراها برای رفع مشکلات استان قدردانی کرد و افزود: جمع شورای استان در این دوره جمع بسیار خوبی بوده است، امروز نگاه ما نگاه استانی است از آب و ریزگردها گرفته تا آلودگی هوا نگاه ما نگاه محیط زیستی در استان است و همیشه تلاش کرده‌ایم برای رفع مشکلات مردم تلاش کنیم.
رئیس شورای اسلامی استان اصفهان با اشاره به حمایت استاندار از جلسات شورایی تصریح کرد: طی این دو سال و پنج ماهی که از عمر شورا گذشته است، در بسیاری از مسائل از جمله زیست‌محیطی سطح کشور پیشگام بوده است و برای همین در سطح کشور از اصفهان تقدیر شده است.
توحیدی‌راد ادامه داد: کمیسیونی به عنوان محیط زیست در شورای استان ایجاد کردیم و تفاهم‌نامه‌ای را در این خصوص با مدیرکل محیط زیست استان ایجاد کردیم و همین امر موجب شد تهران به تبعیت از آن تفاهم نامه‌ای را رئیس شورای عالی استان‌ها با رئیس جمهور و رئیس سازمان محیط زیست بسته شود.
وی ادامه داد: ما همواره مهمان استانداری بوده‌ایم، اما باید شورای استان دفتری را برای خود داشته باشد و بنابراین به دنبال زمینی هستیم که کلنگ آن را در این دوره به زمین بزنیم.
رئیس شورای اسلامی استان اصفهان گفت: بسیاری از مباحث مطرح شده در کارگروه‌ها و کمیسیون‌های تخصصی شورایی استان اصفهان منتج به ایجاد قانون در مجلس شده است، در همین زمینه پنج طرح را فرستاده‌ایم که آخرین آن در هفته گذشته بود.
وی اضافه کرد: در بند ۹ سازمان همیاری‌ها انتخاب حسابرس با ما است، در دولت قبل رئیس شورا امضا می‌کرد و نظارتی بر عملکرد حسابرس نبود اما در این دوره عملکرد حسابرس را در سازمان شهرداری‌ها نظارت کرده‌ایم و کمیسیونی ویژه آن گذاشتیم و توانستیم عملکرد خوبی را به جای گذاشتیم.
توحیدی‌راد تاکید کرد: ۵ میلیارد تومان اوراق برای اتوبان شرق اصفهان به همت شوراها اختصاص داده شد، در حوزه انتخابات اخیر به مدیرکل سیاسی مسائل شوراها را تبیین کردیم.
وی از اعضای شوراها تقدیر و خاطر نشان کرد: با وجود مسافت طولانی در ۹۷ درصد جلسات استانداری شرکت کرده‌ام و به نظرم اگر شوراها جایگاه خود را بهتر بشناسند می‌توانند مسائل را طبق قانون حل کنند.
رئیس شورای اسلامی استان اصفهان تعاملات شوراها با نماینده عالی دولت، فرماندار، نماینده مجلس و امام جمعه را ضروری دانست و تاکید کرد: این مهم موجب می‌شود مشکلات شهری و روستایی خیلی راحت‌تر رفع شود تا مسیر تسهیل راه‌های روستایی و شهری را فراهم کنیم.
وی با تاکید بر اینکه باید تا پایان دوره شوراها برای اصفهان کاری کنیم، یادآور شد: افتخار ما است که اصفهانی هستیم، در شرایطی که همه شهرها اصفهان را برخوردار می‌دانند باید بگوییم که ما برخوردار از غیرت، شهادت، ولایت مداری هستیم و تفکر ما تفکر پایداری در حوزه توسعه است، ممکن است نگاه کشور به ما برخوردار باشد و برخی اعتبارات را به ما کم می‌دهنداما افتخارمان این است که در استانی شهید پرور زندگی می‌کنیم.
کد خبر 749976
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند